AB’nin iklim değişikliği programındaki bilim insanlarına göre, küresel ölçekte dünya kayıtlardaki en sıcak haziran ayını geçirdi.
Geçtiğimiz ay, yılın şimdiye kadarki en sıcak ayı olmakla kalmadı, aynı zamanda üst üste 13. kez rekor kıran ay oldu.
Geçen yıldan bu yana her ay sıcaklık rekoru kırılıyor
Başka bir deyişle, Haziran 2023’ten bu yana her ay, o ay için kaydedilen en sıcak ay oldu; bu da devam eden bir ısınma eğiliminin göstergesi.
Uzmanlar, bunun nedeninin sera gazı emisyonları olduğunu belirterek, devam eden bir ‘iklim felaketi’ uyarısında bulunuyor.
AB’nin Copernicus İklim Değişikliği Servisi’ne (C3S) göre, Haziran 2024’te küresel ortalama sıcaklık 16,66 santigrat derece oldu. Bu, Haziran 2023’ün 0,14 derece daha üzerinde.
Endişe verici olan, bunun aynı zamanda 1991-2020 Haziran ayı küresel ortalamasından 0,67 derece daha sıcak olması.
C3S Direktörü Carlo Buontempo, “Haziran, küresel sıcaklıkların üst üste 13. kez rekor kırdığı ay oldu ve sanayi öncesi döneme göre 1,5°C’nin üzerine çıkıldığı 12. ay oldu.” dedi.
Buontempo, aşırı sıcaklıkların belirli bir noktada sona ermesi durumunda bile, iklim ısınmaya devam ettikçe yeni rekorların kırıldığını görmeye devam edeceğimizi belirtti.
Avrupa Komisyonu tarafından yönetilen C3S, hava istasyonlarından hava balonlarına ve uydulara kadar çeşitli platform ve araçlara dayalı sıcaklık okumalarını inceliyor.
C3S’ye göre Haziran 2024, sanayi öncesi referans dönemi olarak kabul edilen 1850-1900 için tahmini haziran ortalamasının 1,5 santigrat derece üzerinde gerçekleşti.
Türkiye’de sıcaklıklar ortalamanın üzerinde
Avrupa’ya dünyanın geri kalanından ayrı olarak bakıldığında, geçen ayki haziran sıcaklıkları 1991-2020 ortalamasının 1,57°C üzerindeydi; bu da onu Avrupa’nın en sıcak ikinci haziran ayı yaptı.
Avrupa’da sıcaklıklar güneydoğu bölgeleri ve Türkiye’de ortalamanın üzerinde seyrederken, Batı Avrupa, İzlanda ve Rusya’nın kuzeybatısında ortalamaya yakın veya ortalamanın altında seyretti.
Avrupa dışında sıcaklıklar en çok doğu Kanada, batı ABD ve Meksika, Brezilya, kuzey Sibirya, Ortadoğu, kuzey Afrika ve batı Antarktika’da ortalamanın üzerinde kayda geçti.
Okyanus sıcaklıkları da rekor kırıyor
CS3 ayrıca, küresel ortalama deniz yüzeyi sıcaklığının geçen ay 20,85°C olduğunu ve bunun haziran ayı için kaydedilen en yüksek değer olduğunu ortaya koydu.
Bu, yılın ilgili ayı için veri kaydındaki en yüksek deniz yüzey sıcaklığının on beşinci ay üst üste gerçekleştiği anlamına geliyor.
Greenpeace: Faturayı kirletenler ödemeli
Haziran ayındaki yeni rekora yanıt olarak çevreci kâr amacı gütmeyen Greenpeace, aşırı hava olaylarının ‘artan faturasını’ ‘kirletenlerin ödemesi gerektiğini’ söyledi.
Greenpeace; kömür, gaz ve petrol gibi fosil yakıtların yakılmasıyla CO2 ve metan gibi sera gazları salan fosil yakıt endüstrisini suçluyor.
Greenpeace Güney Asya’dan Avinash Kumar Chanchal, konuyla ilgili yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
Fosil yakıt endüstrisi, iklim etkilerini görmezden gelerek faaliyetlerini sürdürüyor ve yaygın ve geri döndürülemez kayıp ve hasara neden oluyor.
Toplumlarımız, özellikle en savunmasız kesimler, arasında sağlık riskleri, ölümler ve geçim krizleri de dahil olmak üzere sıcak hava dalgalarının en kötü sonuçlarını zaten yaşıyor.
Kadınlar, çocuklar, yaşlılar, düşük gelirli topluluklar, işçiler ve açık havada çalışanlar gibi marjinal gruplar en çok zarar gören kesimler.
Bu insanlar, genellikle böyle bir iklim felaketiyle başa çıkmak için gereken paraya veya kaynaklara sahip olmuyor.
